syn_novataxa: [Botany • 2021] Gynochthodes betongensis (Rubiaceae) • Taxonomic Notes on the Genus Gynochthodes Blume from Thailand

[Botany • 2021] Gynochthodes betongensis (Rubiaceae) • Taxonomic Notes on the Genus Gynochthodes Blume from Thailand

Gynochthodes betongensis Chantar.,

in Chantaranothai, 2022.

DOI: 10.11646/phytotaxa.490.3.8

th.KKU.ac.th/123064

Abstract

Gynochthodes betongensis, a new species from Thailand, is described and illustrated. Gynochthodes cinnamomoea (syn. Morinda cinnamomea) is placed in the synonymy of G. villosa. Gynochthodes hispida is newly recorded for Thailand. Lectotypes are designated for G. puberula and M. cinnamomea. A key to the Thai species is also presented.

Keywords: Morindeae, lectotypification, new species, synonymy, taxonomy, Eudicots

ยอย่านเบตง

Gynochthodes betongensis Chantar.,

ยอย่านใบสาก

Gynochthodes hispida (K.M.Wong) Razafim. & B.Bremer

Pranom Chantaranothai. 2022. Taxonomic Notes on the Genus Gynochthodes Blume (Rubiaceae) from Thailand. Phytotaxa. 490.3; 291–297. DOI: 10.11646/phytotaxa.490.3.8

พืชชนิดใหม่ของโลกและพืชที่พบเป็นครั้งแรกของวงศ์เข็ม [Rubiaceae] และวงศ์ฟ้าทะลายโจร [Acanthaceae] ในประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้าน

th.KKU.ac.th/123064

ยอย่านเบตง (Gynochthodes betongensis Chantar.) เป็นพืชในวงศ์เข็ม พบพืชชนิดนี้จากหมู่บ้านจุฬาภรณ์พัฒนา 10 เขตอุทยานแห่งชาติบางลาง อ.เบตง จ.ยะลา โดยตัวอย่างพืชหมายเลข Pooma et al. 4434 ซึ่งเก็บในปี ค.ศ. 2004 จัดเป็นตัวอย่างต้นแบบแรก (holotype) เก็บรักษาที่หอพรรณไม้ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช (BKF) และตัวอย่างคู่ตัวอย่างต้นแบบ (isotype) เก็บไว้ที่พิพิธภัณฑ์พืชมหาวิทยาลัยออร์ฮูส เดนมาร์ก (AAU) และพิพิธภัณฑ์พืชสวนพฤกษศาสตร์เอดินเบอเรอ สก๊อตแลนด์ (E) ยอย่านเบตงมีสัณฐานวิทยาคล้ายกับยอเลื้อยขน (G. cochinchinensis (DC.) Razafim. & B. Bremer) และยอย่าน (G. umbellata (L.) Razafim. & B. Bremer) โดยมีดอกเกิดรวมกันเป็นช่อกระจุกและช่อเหล่านี้เรียงตัวคล้ายช่อซี่ร่ม เกิดที่ปลายกิ่ง แต่ยอย่านเบตงนี้ต่างจากพืชทั้งสอง เนื่องจากมีโคนใบรูปหัวใจ และก้านยาว 10–15 มม. โดยพืชอีกสองชนิดนั้นมีโคนใบรูปลิ่มหรือค่อนข้างเบี้ยว และมีก้านใบยาว 3–10 มม. นอกจากนี้ยอย่านเบตงมีเส้นแขนงใบ 12–14 คู่ ขณะที่ยอเลื้อยขนมี 7–12 คู่ และยอย่านมี 6–8 คู่

พบพืชเป็นครั้งแรกในประเทศไทย (new record)

(ยอย่านใบสาก) Gynochthodes hispida (K.M.Wong) Razafim. & B.Bremer