(азербайджанский  текст ниже) 

"Визит премьер-министра Израиля Биньямина Нетаньяху в Баку запланирован на 7-11 мая. Визит также примечателен своей продолжительностью (пять дней), что нетипично для официальных визитов высокого уровня. Ранее подобные визиты главы израильского правительства длились максимум 1-2 дня".

Эти мысли высказал израильский историк и политолог Авраам Шмулевич в интервью Globalinfo. az.

По его словам, хотя изначально было заявлено, что визит состоится 8 мая и продлится один день, позже было объявлено о продлении его продолжительности:

«Визит имеет важный геополитический контекст. Основные мероприятия запланированы на 8 мая, когда Нетаньяху встретится с президентом Азербайджана Ильхамом Алиевым. Скорее всего, обсуждения будут посвящены укреплению двусторонних отношений, экономическому сотрудничеству и региональной безопасности.

Возможно подписание соглашений, направленных на укрепление экономического сотрудничества. В последние годы товарооборот между Азербайджаном и Израилем стабильно держится на уровне около 3,5 млрд долларов. Основной акцент делается на дальнейшем укреплении стратегического партнерства между двумя странами. Израиль остается одним из крупнейших поставщиков оборонных технологий в Азербайджан, и сотрудничество в этой сфере активизировалось после Второй карабахской войны».

А. Шмулевич отметил, что премьер-министр Израиля 8 мая также встретится с представителями еврейской общины страны и посетит могилу Национального героя Азербайджана Альберта Агарунова в Аллее Шехидов в Баку:

 «В рамках визита он также планирует провести Шаббат в Баку, что подчеркивает символическое значение визита в контексте изоляции Израиля в части исламского мира.

В состав правительственной делегации Израиля войдут высокопоставленные генералы Сил обороны страны, в том числе офицеры азербайджанского происхождения, что подчеркивает культурные связи между странами.

Этот визит также оценивается в геополитическом контексте как часть роли Азербайджана как посредника в снижении напряженности между Израилем и Турцией, как часть стратегической ориентации в регионе. Азербайджан в последнее время выступал в качестве посредника между Израилем и Турцией, особенно в отношении ситуации в Сирии. В Баку прошли технические консультации между израильскими и турецкими представителями по предотвращению столкновений в Сирии.

Целью визита также является углубление трехстороннего сотрудничества между Израилем, Азербайджаном и США. Специальный представитель США Стив Виткофф недавно посетил Баку с этой целью.

Визит состоится всего через 10 дней после прибытия в Баку президента Ирана Масуда Пезешкии на фоне возобновления ядерных переговоров между Вашингтоном и Тегераном. Растущая роль Азербайджана как посредника и тесные связи с Израилем вызывают беспокойство в Тегеране.

Эксперт отметил, что в мае ожидается визит президента Турции Реджепа Тайипа Эрдогана в Баку для участия в заседании двусторонней межправительственной комиссии:

«Хотя эти визиты официально не связаны, Азербайджан ранее предлагал поддержать снижение турецко-израильской напряженности, включая встречу между двумя странами в Баку для предотвращения столкновений в Сирии.

Турция разрешила самолету Нетаньяху использовать свое воздушное пространство для полета в Азербайджан, что является заметным жестом, учитывая сложные отношения между Анкарой и Иерусалимом.

По данным The Times of Israel, ожидается, что Нетаньяху встретится с президентом Турции Реджепом Тайипом Эрдоганом в Баку. Стратегическое значение визита подчеркивается в СМИ и социальных сетях, включая слухи о возможных переговорах по Ирану или следующем визите израильской делегации в Турцию после Баку.

По словам Шмулевича, это первый визит Нетаньяху в мусульманскую страну с начала войны с ХАМАС 7 октября 2023 года:

«Азербайджан представляет себя как нейтральную дипломатическую площадку, которая способствует диалогу между Востоком и Западом, а также мусульманским и еврейским мирами.

Нетаньяху уже посещал Баку в 1997 году, где провел краткие переговоры с тогдашним президентом Гейдаром Алиевым. Тот визит заложил основу сближения между Азербайджаном и Израилем. Почти 30 лет спустя нынешний визит рассматривается как продолжение этого процесса.

В 2016 году в израильском городе Акко был открыт координационный центр наследия азербайджанских горских евреев, который является символом культурных связей между странами».

Эксперт подытожил, отметив, что визит Биньямина Нетаньяху в Баку в мае 2025 года обещает стать знаковым событием, укрепляющим стратегическое партнерство Израиля и Азербайджана:

«Его необычайно долгая продолжительность и насыщенная программа подчеркивают важность визита как для двусторонних отношений, так и для региональной дипломатии. Азербайджан, скорее всего, использует визит для подтверждения своей роли посредника в сложной геополитической ситуации.

Визит Нетаньяху в Баку — это не просто дипломатическое мероприятие, а шаг, который может повлиять на баланс сил в регионе и создать новые возможности для сотрудничества между Израилем, Азербайджаном и их партнерами».

Гюльнар Салимова

Globalinfo. az

Стамбул

 

 “İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahunun Bakıya səfəri 7-11 may tarixlərinə planlaşdırılır. Səfər həm də öz müddəti (beş gün) ilə seçilir ki, bu da yüksək səviyyəli rəsmi səfərlər üçün qeyri-adi haldır. Daha əvvəl İsrail hökumətinin başçısının oxşar səfərləri maksimum 1-2 gün davam edirdi”.

Bu fikirləri Globalinfo.az-a açıqlamasında israilli tarixçi və politoloq Avraham Şmuleviç deyib.

Onun sözlərinə görə, əvvəlcə səfərin mayın 8-də baş tutacağı və bir günlük olacağı bildirilsə də, sonradan müddətin uzadıldığı açıqlanıb:

“Səfər mühüm geosiyasi kontekstə malikdir. Əsas tədbirlər mayın 8-də, yəni Netanyahunun Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə görüşəcəyi vaxt planlaşdırılır. Çox güman ki, müzakirələr ikitərəfli münasibətlərin möhkəmləndirilməsi, iqtisadi əməkdaşlıq və regional təhlükəsizliyə yönələcək.

İqtisadi əməkdaşlığın gücləndirilməsinə yönəlmiş müqavilələrin imzalanması mümkündür. Son illər Azərbaycan və İsrail arasında ticarət dövriyyəsi sabit olaraq 3,5 milyard dollar civarındadır. Əsas diqqət iki ölkə arasında strateji tərəfdaşlığın daha da möhkəmləndirilməsinə yönəlib. İsrail Azərbaycana müdafiə texnologiyalarının ən böyük təchizatçılarından biri olaraq qalır və bu sahədə əməkdaşlıq İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra intensivləşib”.

A.Şmuleviç qeyd edib ki, İsrailin baş naziri mayın 8-də ölkənin yəhudi icmasının nümayəndələri ilə də görüşəcək və Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Albert Aqarunovun Bakıda Şəhidlər Xiyabanındakı məzarını ziyarət edəcək:

ASAN Radio

“Səfər çərçivəsində o, həmçinin “Şabat”ı Bakıda keçirməyi planlaşdırır ki, bu da İsrailin İslam dünyasının bir hissəsində təcrid olunması kontekstində səfərin simvolik əhəmiyyətini vurğulayır.

İsrail hökumətinin nümayəndə heyətinə ölkənin Müdafiə Qüvvələrinin yüksək rütbəli generalları, o cümlədən Azərbaycan əsilli zabitlər daxil olacaq ki, bu da ölkələr arasında mədəni əlaqələri vurğulayır.

Bu səfər həm də geosiyasi kontekstdə Azərbaycanın İsrail və Türkiyə arasında gərginliyin azaldılmasında vasitəçilik rolunu oynaması ilə regionda strateji yönləndirmənin bir hissəsi kimi qiymətləndirilir. Azərbaycan son vaxtlar İsrail və Türkiyə arasında, xüsusilə də Suriyadakı vəziyyətlə bağlı vasitəçi kimi çıxış edib. Suriyada toqquşmaların qarşısını almaq üçün Bakıda İsrail və Türkiyə nümayəndələri arasında texniki məsləhətləşmələr keçirilib.

Səfər eyni zamanda İsrail, Azərbaycan və ABŞ arasında üçtərəfli əməkdaşlığı dərinləşdirmək məqsədi daşıyır. Amerikanın xüsusi nümayəndəsi Stiv Vitkoff yaxın zamanda bu məqsədlə Bakıda olub.

Bu səfər İran Prezidenti Məsud Pezeşkiyanın Bakıya gəlişindən cəmi 10 gün sonra, Vaşinqton və Tehran arasında nüvə danışıqlarının bərpası fonunda baş verir. Azərbaycanın artan vasitəçi rolu və İsraillə sıx əlaqələri Tehranda narahatlıq doğurur”.

Ekspert qeyd edib ki, may ayında Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın da ikitərəfli hökumətlərarası komissiyanın iclasında iştirak etmək üçün Bakıya səfəri gözlənilir:

“Səfərlərin rəsmi olaraq bir-biri ilə əlaqəsi olmasa da, Azərbaycan daha əvvəl Suriyada toqquşmaların qarşısını almaq üçün iki ölkə arasında Bakıda görüş də daxil olmaqla Türkiyə-İsrail gərginliyinin azaldılmasına dəstək göstərməyi təklif edib.

Türkiyə Netanyahunun təyyarəsinin Azərbaycana uçmaq üçün öz hava məkanından istifadə etməsinə icazə verdi ki, bu da Ankara ilə Qüds arasında mürəkkəb münasibətlərin fonunda diqqətəlayiq bir jest oldu.

“The Times of Israel”in məlumatına görə, Netanyahunun Bakıda Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla görüşü gözlənilir. Media və sosial şəbəkələrdə İranla bağlı mümkün danışıqlar və ya İsrail nümayəndə heyətinin Bakıdan sonra Türkiyəyə növbəti səfəri ilə bağlı şayiələr də daxil olmaqla, səfərin strateji əhəmiyyəti vurğulanır”.

Şmuleviçin sözlərinə görə, bu, Netanyahunun 2023-cü il oktyabrın 7-də HƏMAS-la müharibə başlayandan sonra müsəlman ölkəsinə ilk səfəridir:

“Azərbaycan özünü Şərqlə Qərb, eləcə də müsəlman və yəhudi dünyaları arasında dialoqu təşviq edən neytral diplomatik platforma kimi təqdim edir.

Netanyahu artıq 1997-ci ildə Bakıya səfər etmiş, o vaxtkı Prezident Heydər Əliyevlə bir gecədə qısa söhbətlər aparmışdı. Həmin səfər Azərbaycanla İsrail arasında yaxınlaşmanın əsasını qoydu. Təxminən 30 ildən sonra indiki səfər bu prosesin davamı kimi qəbul edilir.

2016-cı ildə İsrailin Akko şəhərində Azərbaycan dağ yəhudilərinin irsi üzrə koordinasiya mərkəzi açılıb ki, bu da ölkələr arasında mədəni əlaqələrin rəmzidir”.

Ekspert sonda qeyd edib ki, Benyamin Netanyahunun 2025-ci ilin mayında Bakıya səfəri, İsrail və Azərbaycan arasında strateji tərəfdaşlığı gücləndirən əlamətdar hadisə olacağını vəd edir:

“Onun qeyri-adi şəkildə uzun sürməsi və zəngin proqramı, səfərin həm ikitərəfli münasibətlər, həm də regional diplomatiya üçün əhəmiyyətini vurğulayır. Azərbaycan çox güman ki, səfərdən mürəkkəb geosiyasi vəziyyətdə vasitəçi rolunu təsdiqləmək üçün istifadə edəcək.

Netanyahunun Bakıya səfəri sadəcə diplomatik hadisə deyil, regionda qüvvələr balansına təsir edə biləcək, İsrail, Azərbaycan və onların tərəfdaşları arasında əməkdaşlıq üçün yeni imkanlar yaradacaq bir addımdır”.

Gülnar Səlimova

Globalinfo.az

İstanbul

https://globalinfo.az/netanyahunun-baki-seferinde-qeyri-adi-detal-o-gece-heyder-eliyevle-ne-danisib/