vadim_i_z: Мемориал на Сухой улице

Мемориал на Сухой улице

Полтора века назад еврейское кладбище Минска находилось там, где сейчас западная окраина стадиона "Динамо". По мере расширения города кладбище было перенесено на тогдашнюю окраину, но застройка быстро подошла и туда (ныне - район площади Независимости). Новое место нашли на холме, расположенном близ Еврейской (переименованной в тридцатые годы XX века в Коллекторную) улицы. А в семидесятые кладбище вовсе снесли (справедливости ради заметим, что в данном случае руководствовались не антисемитизмом - примерно тогда же исчезли православное кладбище в районе Обсерватории, мусульманское на улице Грибоедова и лютеранское на Карла Либкнехта).
Чудом сохранившиеся могильные камни старого кладбища собрали и вернули на то место, где они когда-то находились

В годы войны этот район стал территорией гетто, где уничтожались не только жители Минска. Сюда привозили для уничтожения евреев из разных районов Европы. В их память несколько лет назад были поставлены эти памятники.

Бремен.
Гамбург
Дюссельдорф
Кёльн, Бонн
До последнего времени, однако на этом месте не было памятника нашим землякам. И вот он наконец появился - 22 октября 2008 года, в 65-ю годовщину уничтожения Минского гетто. Авторы - архитектор Леонид Левин и скульптор Максим Петруль - приняли нестандартное решение. Вот фрагмент заметки Сергея Трефилова в газете "Культура" № 43, 2008 (перевод на русский здесь):
Падаецца, з адкрыццём помніка Мінск не толькі набыў яшчэ адно месца памяці і смутку. Незвычайнасць пластычнага рашэння твора архітэктара Леаніда Левіна і скульптара Максіма Петруля сапраўды здзіўляе. Левін так вызначае вобраз, увасоблены ў скульптуры: усе і ўсё разбурана, знічтожана. Стол — месца збору сям'і, але ён з глыбокай трэшчынай, стул таксама зламаны. Увасобленае ў гэтым помніку - спроба філасофскіх разваг пра сутнасць быцця. — Мо ўпершыню ў нас, — падкрэсліў у гутарцы з нашым карэспандэнтам Леанід Левін, — закранаючы такую тэму ў манументальным мастацтве, змаглі адысці ад крыку людзей, што раздзірае душу, ад забойствау, калючага дроту. Замест усяго таго — толькі філасофія, напамін пра мінулае: разбураныя жыцці і рэшткі сямейнай утульнасці — стол і стул. Леанід Левін кажа, што Рэспубліканскі савет па манументальным мастацтве пры Міністэрстве культуры Рэспублікі Беларусь адзначыў нетрадыцыйны філасофскі падыход да вырашэння тэмы. "Няхай мінчане і госці горада памяркуюць, што гэта такое, чаму ўсё ўвасоблена менавіта так", — лічыць архітэктар. — Пры стварэнні помніка мы прытрымліваліся неардынарнага для сучаснай манументальнай, мемарыяльнай пластыкі, — сказаў карэспандэнту "К" Максім Пятруль. — У гэтай рабоце адбыўся адыход ад фігуратыўнага мастацтва наогул — тэму адзіноты і пакінутасці вырашылі праз мэблю. Вы бачыце вынік нашага ўзаемаразумення. Сталасць і маладосць, на думку Леаніда Левіна, спалучыліся ў творчым працэсе вельмі паспяхова: — Максім вучыцца ў мяне, я — у яго, і мы супрацоўнічаем не першы раз. ён скульгттар, я архiтэктар — цудоўна, што ў нас ёсць паразуменне. I, мусіць, найважнейшае— гэта ўсведамленне таго, што нельга жыць мастацтвам, якое засталося за бортам сённяшняга дня. Нельга ствараць і рухацца ў будучыню, калі засноўвацйа выключна на стандартах: салдат з вінтоўкай, крык, сцяг. Тыя, хто наведвае памятныя мясціны, таксама разважаюць і жадаюць выйсці да большых абагульненняу. Мы прыйшлі да таго, што традыцыя— гэта, безумоўна, добра, але і яна не можа стаяць на месцы.

Дата съемки 26 октября 2008 года.
Постоянный адрес http://minchanin.esmasoft.com/walks/sukhaya/